رنگ آمیزی تابلو برق چیست؟ چرا اهمیت دارد و چگونه می توانیم رنگ آمیزی را در بهترین حالت ممکن انجام دهیم تا طول عمر مفید بیشتری داشته باشد و در هزینه ها نیز صرفه جویی کنیم؟ درباره همه و همه در این مقاله صحبت می کنیم. همچنین فایل PDF این مقاله در پایین قرار داده شده که می توانید آن را دانلود کنید تا بعدا آن را مطالعه کنید. در ادامه با ما همراه باشید.
با توجه به اهمیت استفاده از جنس متریال و اصول رنگ آمیزی در تابلو برق صنعتی، به منظور حفاظت از محیط های حساس و آسیب پذیر تاسیسات صنعتی، لازم است که متناسب با شرایط آب و هوایی و عوامل احتمالی آسیب به بدنه، نوع ضخامت و نوع رنگ در مرحله رنگ آمیزی تابلو برق انتخاب شود.
رنگ آمیزی تابلو برق صنعتی
مراحل رنگ آمیزی تابلو برق صنعتی 4 مورد اصلی هستند که در ادامه پیرامون آن ها بحث می‌کنیم. این مراحل عبارتند از:
- چربی زدایی
- زنگ زدایی
- فسفاته کاری
- رنگ آمیزی
مرحله چربی زدایی
در مرحله چربی زدایی، هر گونه چربی، گریس، روغن و غبار روی سطح تابلو برق باید تمیز شود. این کار می‌تواند به سه طریق انجام شود. اول، با استفاده از محلول های خنثی مانند پرکلراتیلین، تری کلراتیلین، نفت و بنزین به صورت سرد که البته در صنعت چربی گیری به دلیل زمانبر بودن و کیفیت پایین، مورد توجه قرار نمی‌گیرد.
دوم، با استفاده از محلول های قلیایی مانند سدیم هیدروکسید و سدیم کربنات به صورت گرم. سوم، با استفاده از روش الکتریکی مانند کاتدی، آندی و روش اولتراسونیک. از جانب دیگر، روش الکتریکی با سرمایه‌گذاری اولیه قابل توجه و مصرف الکترولیتها، اقتصادی و مقرون به صرفه نیست. با توجه به این دلایل، روش الکتریکی برای چربی گیری توصیه نمی‌شود.
بهترین حالت، استفاده از محلول های قلیایی است که در ادامه بیشتر درباره شان می خوانیم. آلودگی‌های چرب روی سطح قطعات فلزی، با استفاده از محلول‌های قلیایی و تشکیل محلول امولسیونی، از بین می‌روند. با جدا کردن قطعه از محلول امولسیونی، سطح قطعه با آب تماس می‌گیرد و آب جذب می‌شود. کیفیت و تأیید چربی‌گیرهای قلیایی به عوامل زیر وابسته است:
- نوع چربی، آیا قدیمی است یا تازه؟
- روش استفاده از ترکیبات پاک کننده قلیایی
- قدرت چربی‌گیری ماده انتخابی
- انتخاب چربی‌گیر مناسب برای فلز مورد استفاده
- شکل هندسی قطعه
- حد و مرز تمیز شدن مورد نظر
- درجه حرارت و غلظت محلول چربی‌گیر
پاک کننده های قلیایی از مواد مختلفی تشکیل شده اند که در ادامه مهم ترین آن ها معرفی می شوند. ترکیبات مختلف پاک کننده‌های قلیایی عبارتند از:
- بازدارنده‌ها برای جلوگیری از خوردگی مانند سولفات سدیم و نیترات سدیم
- رقیق کننده‌ها مانند سدیم متاسیلیکات و سدیم دی‌سیلیکات
- نفوذکننده‌ها برای چربی‌های سخت مانند تری سدیم فسفات و هگزامتا فسفات
- صابون‌ها و امولسیونرها مانند هیدروکسید سدیم و هیدروکسید پتاسیم
- حل کننده‌ها برای روغن‌ها و چربی‌های معدنی مانند کربنات سدیم و کربنات کلسیم
- مواد احیاکننده برای خنثی کردن اکسیدهای سطح فلز
- تنظیم کننده PH مانند اسید بوریک و سدیم تترابورات
برای چربی‌گیری قطعات آهنی و فولادی، از پاک کننده قلیایی با PH بین 12 تا 14 استفاده می‌شود. برای چربی‌گیری فلزات مسی، برنز و آلیاژهای مرتبط، از پاک کننده قلیایی با PH بین 11 تا 12 استفاده می‌شود. و برای چربی‌گیری فلزات روی، آلومینیوم و آلیاژهای مرتبط، از پاک کننده قلیایی با PH بین 9 تا 11 استفاده می‌شود.
باید توجه کرد که چربی‌گیرها باید در محدوده PH مورد استفاده قرار گیرند تا در طول عملیات، خوردگی در سطح قطعه ایجاد نشود.
انتقال قطعات از محلول چربی‌گیری قلیایی به مراحل بعدی باید با شستشوی قطعه با آب گرم همراه باشد تا در محلول‌های بعدی مشکل ایجاد نشود. در عملیات چربی‌گیری، غلظت و درصد مواد چربی‌گیر در محلول باید به طور منظم اندازه‌گیری و کنترل شود.
با توجه به اهمیت استفاده از جنس و اصول رنگ آمیزی در تابلو برق صنعتی، برای حفاظت از محیط های حساس و آسیب پذیر تاسیسات صنعتی، استفاده از متریال و اصول رنگ آمیزی تابلو برق صنعتی بسیار مهم است. در مرحله رنگ آمیزی تابلو برق، باید نوع و ضخامت رنگ متناسب با شرایط آب و هوایی و عوامل احتمالی آسیب به بدنه در نظر گرفته شود.
مرحله زنگ زدایی تابلو برق
در مرحله زنگ زدایی، از روش های برس سیمی، سمباده و شیمیایی برای از بین بردن زنگ استفاده می شود. برای زدودن آثار زنگ روی قطعات فلزی، از روش‌های زیر استفاده می‌شود و سپس قطعه با آب فراوان شستشو می‌شود:
- زنگ‌زدایی با برس سیمی: این روش بیشتر برای زنگ‌زدایی موضعی و نقاط جوشکاری شده استفاده می‌شود. با استفاده از برس سیمی، زنگ روی سطح قطعه را زدوده می‌کنند.
- زنگ‌زدایی با سمباده: این روش برای سطوح کوچک استفاده می‌شود. با استفاده از سمباده و دیسک مکانیکی، آثار زنگ را از سطح قطعه زدوده می‌کنند. این روش در شرایط کار محدود، قابل استفاده است و نتایج قابل قبولی را به دست می‌دهد.
- زنگ‌زدایی با شن پاشی تحت فشار آب: با استفاده از شن پاشهای تحت فشار آب، شن با دانه‌بندی مخصوص به سطح قطعه برخورد کرده و آثار زنگ را زدوده می‌کند. این روش باعث ایجاد ناصافی سطحی می‌شود که باعث پیوستگی بهتر رنگ به بدنه قطعه می‌شود.
- زنگ‌زدایی با شن تحت فشار هوا (سندبلاست): با استفاده از فشار هوا و پیسوله مخصوص، دانه‌های شن دانه‌بندی شده با فشار بالا، آثار زنگ را از قطعه زدوده می‌کنند. این روش نسبت به روش قبلی (شن پاشی تحت فشار آب) ارجحیت دارد. در صنعت تابلوسازی از این روش استفاده می‌شود. برای ورق‌های تولیدی با پروسه استرود، نیاز به سندبلاست ندارند (با توجه به تاریخ تولید و نوع نگهداری)
- زنگ‌زدایی با استفاده از مواد شیمیایی: برخی مواد شیمیایی مانند اسید‌ها و محلول‌های خورنده می‌توانند برای زنگ‌زدایی استفاده شوند. این مواد معمولاً برای زنگ‌زدایی قطعات فلزی در محیط‌های صنعتی استفاده می‌شوند. با توجه به نوع زنگ و نوع فلز، می‌توان از محلول‌های اسیدی مانند اسید سولفوریک، اسید نیتریک، اسید هیدروکلریک و… استفاده کرد.
بعد از زنگ‌زدایی قطعه، باید آن را به طور کامل با آب فراوان شستشو داد تا مواد زنگ‌زدایی و زنگ‌زدایی را از سطح قطعه بردارد. همچنین، پس از شستشو، قطعه باید به طور کامل خشک شود تا جلوی تشکیل زنگ دوباره را بگیرد.
مرحله فسفاته کاری
در مرحله فسفاته کاری، با استفاده از محلول های اسیدی مانند اسید سولفوریک، کلریدریک اسید یا اسید فسفریک، کریستال هایی روی سطح تابلو برق ایجاد می شود که در کیفیت و دوام مرحله رنگ آمیزی تاثیر دارد.
در مرحله رنگ آمیزی، با توجه به شرایط جغرافیایی و مکان مورد استفاده تابلو، رنگ و روش مناسب رنگ آمیزی خود را انتخاب کنید. در این مرحله، باید اطلاعات کافی در مورد شرایط جغرافیایی و مکان استفاده تابلو را جمع آوری کنید تا بتوانید رنگ مناسب را انتخاب کنید.
در ادامه بعضی از اطلاعات مهم شرایط جغرافیایی و مکانی که باید به دست بیاورید را ارائه می‌کنیم:
- آیا تابلو در محیط باز قرار دارد یا در داخل ساختمان است؟
- آیا تابلو برای افراد غیر حرفه‌ای قابل دسترسی است؟
- آیا محل نصب تابلو عمومی است یا مخصوص یک صنعت خاص است؟
- آیا تابلو در شرایط آب و هوایی خاص قرار دارد؟
- آیا تابلو در محیط‌های شیمیایی و مرطوب قرار دارد؟
- چه نوع استفاده ای بعد از تولید یا نگهداری در انبار برای تابلو در نظر گرفته می‌شود؟
با توجه به این اطلاعات، می‌توانید رنگ مناسب را انتخاب کنید. برای محیط‌های با شرایط سخت و آب و هوایی نامساعد، انتخاب رنگ غیر براق با ضخامت بالا توصیه می‌شود. در صورتی که محیط مورد استفاده تابلو عمومی است و تابلو برای دیده شدن توسط افراد غیر حرفه‌ای است، رنگهای آرام با ضخامت کمتر مناسب خواهند بود.
همچنین، برای ماندگاری رنگ بیشتر، می‌توانید از رنگهای مرکب پودری با ضخامت بالا استفاده کنید. این رنگ‌ها معمولاً از جنس روی و آلومینیوم و اپوکسی تهیه می‌شوند. در صورتی که نیاز دارید رنگ بین ۱۰ تا ۲۰ سال ماندگاری داشته باشد، می‌توانید از رنگهای مرکب پودری اپوکسی دو جزئی یا رنگ اپوکسی کولتار استفاده کنید.
در نهایت، با توجه به انتخاب رنگ مناسب، مرحله رنگ آمیزی تابلو برق را انجام دهید. با رعایت اصول و استانداردهای رنگ آمیزی، می‌توانید تابلو برقی با طول عمر مفید طولانی و کیفیت بالا تولید کنید.
در ادامخ بخوانید: تابلو برق چیست؟ 0 تا 100 تابلو + مباحث مهم 2023
آماده سازی سطح تابلو برق
بعد از انتخاب رنگ مناسب، می‌توانید به مرحله بعدی بروید که شامل آماده سازی سطح تابلو برق است. در این مرحله، باید سطح تابلو را برای رنگ آمیزی آماده کنید. این بخش خود چند مرحله دارد که در ادامه این مقاله در مورد آن صحبت می‌کنیم.
- تمیز کردن سطح: قبل از شروع رنگ آمیزی، باید سطح تابلو را از هرگونه ذرات و گرد و غبار پاک کنید. از یک پاک کننده مناسب یا الکل برای تمیز کردن استفاده کنید.
- صاف کردن سطح: اگر سطح تابلو دارای خراش‌ها یا نقص است، باید آن را صاف کاری کنید تا سطح صاف و یکنواختی داشته باشد.
- پر کردن نقاط ناقص: اگر سطح تابلو دارای نقاط نقصی است که به طور معمول با پر کردن قابل رفع هستند، از یک ماده پرکننده مناسب استفاده کنید. این ماده را روی نقاط نقص بمالید و بگذارید خشک شود، سپس سطح را صاف کنید.
- استفاده از پرایمر: برای بهبود چسبندگی رنگ به سطح تابلو، می‌توانید از یک پرایمر استفاده کنید. پرایمر را روی سطح تابلو بمالید و بگذارید خشک شود، سپس سطح را صاف کنید.
- ماسک کردن قسمت‌های غیر قابل رنگ آمیزی: اگر قسمت‌هایی از تابلو وجود دارند که نمی‌خواهید رنگ آمیزی شوند، آن قسمت‌ها را با استفاده از ماسکینگ تیپ و ماسکینگ تیپ تخصصی پوشش دهید.
با انجام این مراحل، سطح تابلو برق آماده برای رنگ آمیزی خواهد شد.
[…] صنعت برق در ایران یکی از صنایع حیاتی و مهم است و برای تأمین نیازهای برقی کشور از اهمیت بالایی برخوردار است. در نتیجه، همواره نیاز به تجهیزات برق صنعتی مانند تابلوها، موتورها، ترانس‌ها، ژنراتورها و سایر تجهیزات مرتبط وجود دارد. […]